Autor
Depatologizacija, kao naučni pojam, podrazumeva prikaz aktuelnih svetskih trendova destigmatizacije i destereotipizacije različitih ljudskih identiteta, što predstavlja jedan od suštinskih načina zaštite ljudskih prava osoba tog identitetskog statusa. Prevedeno na laički – depatologizacija definiše načine na koje se određena pojava ne smatra ‘’bolesnom’’, kako u društvenom, tako i u medicinskom smislu. Rodno različite osobe su širom sveta izložene različitim oblicima uskraćivanja njihovih osnovnih ljudskih prava, što u ekonomskom, socijalnom, pa i u zdravstvenom sistemu, što je najčešće bazirano i opravdavano konceptom homoseksualnosti kao bolesti.
Proces same depatologizacije homoseksualnosti u nekoliko decenija u drugoj polovini 20. veka prošao je kroz nekoliko velikih promena, a glavni faktor koji je uticao na izmenu stava među psihijatrima bila je aktivnost gej aktivista i aktivistkinja. Ono na čemu su se prethodna verovanja bazirala jeste pogrešna, pseudonaučna tvrdnja koja svrstava homoseksualnost među bolesti zavisnosti – čime bi se i tretirala poput narkomanije ili alkoholizma, i ‘’lečila’’ u oblasti psihijatrije. Takođe su za promenu bila važna i istraživanja izvan psihijatrije (seksološka, psihološka, antropološka i biološka), mišljenja nekih lekara koji su dovodili u pitanje tradicionalni pristup homoseksualnosti, rastuća antipsihijatrija i uticaj mlađe generacije psihijatara.
Prepoznajući tadašnje psihijatrijske teorije kao glavni uzrok društvene stigme, pripadnici i pripadnice LGBTI+ zajednice želeli da pormene tok godišnjih sastanaka Američkog udruženja psihijatara 1970. i 1971. godine, a onda, u godinama od 1971 do 1973. godine, sve učestaliju su bili i zvanični razgovori zajednice sa psihijatrima. Razgovori su dali delimične rezultate u decembru 1973. godine, Odbor Američkog psihijatrijskog udruženja (APA) glasao je za uklanjanje homoseksualnosti iz Dijagnostičkog i statističkog priručnika za mentalne poremećaje (DSM) i izvršila zamenu termina seksualna devijacija u termin poremećaj seksualne orijentacije. Međutim, s obzirom da je ovakva klasifikacija i dalje patologizujuća, usledili su novi pritisci i debatom u aprilu 1974. doneta je nova odluka Odbora Američkog udruženja psihijatara, koju je na referendumu podržalo je 58% članova Društva sa pravom glasa, da se homoseksualnost i transordnost konačno izbace kao bolest iz DSM-3-R u svim narednim izdanjima.
Danas postoji naučni konsenzus da je homoseksualnost normalna varijanta ljudske seksualnosti, što potvrđuju izjave brojnih naučnih organizacija, uključujući i Svetsku zdravstvenu organizaciju, Svetsko psihijatrijsko udruženje , Panameričku zdravstvenu organizacija, Američko psihijatrijsko udruženje, Američko psihološko udruženje , Američko psihoanalitičko udruženje i Američko medicinsko udruženje.Međutim, stanje u Americi se umnogome razlikovalo od položaja zajednice u ostatku sveta. Ono što se smaralo ‘’bolesnim’’, moralo se i lečiti. Najčešća ‘’metoda lečenja’’ koju si psihijatri i lekari širom sveta praktikovali, neki id an danas, opisuje se kao terapija konverzije.
